بررسی اثر سرب و روی و نقش قارچ میکوریزا بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت و بیومارکر های تخریب در یونجه، خلر و ماشک گل خوشه ای

به منظور بررسی اثر سرب و روی و نقش قارچ میکوریزا بر فعالیت آنزیمی و میزان بیومارکر های تخریب گونه های گیاهی یونجه، ماشک و خلر، این آزمایش به صورت گلدانی در سال 1391 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و در چهار تکرار بود. فاکتور ها شامل نوع خاک شامل: خاک طبیعی (s1)، خاک آلوده معادن سرب و روی (s2) و خاک آلوده شرکت کنستانتره روی (s3)، نوع گیاه شامل: یونجه (medicago sativa)، ماشک گل خوشه ای (villosa vicia) و خلر (lathyrus sativus) و قارچ میکوریزا (glomus intraradices) در دو سطح: مصرف و عدم مصرف (شاهد) بودند. جهت تهیه نمونه خاک های آلوده از خاک های زراعی آلوده مجاور کارخانه کنسانتره روی و معادن سرب و روی واقع در کیلومتر 10 استان زنجان استفاده شد. به طورکلی، میزان فعالیت تمام آنزیم های آنتی اکسیدانتی و بیومارکر های تخریب (به استثنای دی هیدروکسی گوآنوزین) در هر دو خاک های آلوده به فلز سنگین در مقایسه با خاک طبیعی (شاهد) بیش تر بود. با توجه به نتایج آزمایش، مصرف قارچ میکوریزا توانست میزان تمامی آنزیم های آنتی اکسیدانتی را در خاک های آلوده (s2 و s3) در مقایسه با خاک طبیعی (s1) در تمامی گونه های زراعی مورد مطالعه افزایش دهد. علاوه بر این، مصرف قارچ میکوریزا به دلیل جذب بیش تر فلزات سنگین به استثنای بیومارکر 8-oh-dg باعث افزایش بیومارکر های mda و d-t گونه های گیاهی در خاک های آلوده شد. به طورکلی، گیاه یونجه با تولید آنزیم cat و gpx بیش تر و ماشک گل خوشه ای با تولید آنزیمsod بالا تر نسبت به گونه گیاهی خلر احتمالاً توانسته است در مقابل تنش اکسیدی ناشی از فلزات سنگین سرب و روی که تولید رادیکال آزاد می کنند، مقابله کند. از بین گونه های گیاهی، یونجه بالا ترین میزان بیومارکر d-t و 8-oh-dg و نیز گونه ماشک بیش ترین میزان بیومارکر mda را به خود اختصاص دادند.